Về Trường Sơn ăn Tết A Za

0
(ĐĐDL Tổng Hợp) – Vào những ngày Tết A Za, cả vùng Trường Sơn rộn ràng tiếng khèn, điệu múa để tri ân cây lúa và vụ mùa bội thu.

Tết A Za là ngày Tết truyền thống của dân tộc Pa Cô vùng A Lưới tỉnh Thừa Thiên-Huế, còn được biết đến với các tên khác như: Tết cơm mới, lễ hội tri ân cây lúa. Tết này thường được bắt đầu từ mồng 6/11 và kéo dài cho đến hết ngày 24/12 âm lịch. Trong đó, ngày 6/11 và ngày 24/12 là thời điểm trăng đẹp nhất nên cũng là ngày tốt nhất để tổ chức Tết A Za.

a5

Người Pa Cô rộn ràng chuẩn bị cho Tết A Za

Thời điểm này là lúc vụ mùa kết thúc khi những hạt lúa, bắp ngô, củ sắn… đã được thu hoạch và cất vào trong kho của mỗi gia đình. Cây lúa trong quan niệm của người Pa Cô là đại diện cho tất cả các giống cây trồng khác và là biểu tượng cho sự ấm no, thịnh vượng.

Trong dịp Tết A Za, mỗi nhà sẽ dâng lễ vật để cúng Giàng như: chuột hang, thịt (hươu, nai, lợn… săn được trong rừng), cá trắng suối, gà trống luộc, những bát tiết canh, bánh a quát, rượu, nước trắng, chuối xanh, mía. Trong số đó, cây lúa và một đĩa cơm trắng là vật phẩm quan trọng nhất, được chọn lọc từ những hạt lúa ngon nhất trong thửa ruộng của mỗi gia đình.

cơm-a-lưới

Rất nhiều lễ vật được dâng lên Giàng

Có đến chín Giàng mà đồng bào Pa Cô sẽ tri ân ở Tết A Za như: Giàng A Zel (thần trời, đất), Giàng A Zal (thần núi), Giàng Đung (thần nhà ở)… Người Pa Cô phải chuẩn bị cho Tết từ hơn một tuần trước đó: đàn ông vào rừng săn bắt, phụ nữ xay gạo làm bánh, đi mua những tấm Zèng đẹp nhất để dâng lên Giàng và làm quà cho cả gia đình.

Lễ A Za bắt đầu với nghi đập nổ ba thanh pháo tre trong bếp để mời Giàng về. Cùng lúc đó, người chủ lễ (thường là đàn ông lớn tuổi nhất trong gia đình) sẽ hú to để đón Giàng. Những tiếng trống, chiêng  vang lên từ đầu buổi lễ cho đến khi kết thúc.

Người Pa Cô thường sử dụng A Xiéo (vật dụng làm từ hai mảnh của một khúc tre) để thông ngôn cho Giàng hiểu được tấm lòng tôn kính thần linh. Nếu cả năm lần cầu nguyện, A Xiéo đều ngửa đó là một dấu hiệu rất tốt, khi ấy mùa màng sẽ bội thu, nhà nhà ấm no.

KPH_Tet-aza-Paco-Hue5

Đại diện mỗi họ dâng lễ vật đến nhà rông

Khi làm xong lễ cúng ở mỗi nhà thì đại diện các dòng họ sẽ mang mâm lễ vật tới nhà rông để tổ chức Tết A Za cho cả bản mình. Lúc này, già làng sẽ là người đại diện cho các dòng họ tiến hành nghi lễ cúng Giàng.

rượu-cần-a-lưới

Sau đó là dịp để mọi người ăn uống, vui chơi cùng nhau

Sau lễ là phần hội, khi mọi người có dịp quay quần, gắn kết với nhau trong các điệu múa, các câu hát say sưa đến tận sáng ngày hôm sau.

Ngọc Thùy Tổng hợp / Theo Tuổi Trẻ

Leave A Reply