(ĐĐDL Tổng Hợp) Du khách gần xa khi đến với Lý Sơn trong cái nắng oi ả của ngày hè thì đừng bỏ qua việc thưởng thức những chén xu xoa được người dân Lý Sơn bày bán khắp đất đảo.
Thưởng thức chén xu xoa món ăn giải nhiệt được ưa chuộng trong mùa hè oi bức nhưng mấy ai biết được rằng để có được chén xu xoa thanh ngọt, mát dịu thì phải qua nhiều công đoạn trong quá trình chế biến bởi khá công phu, cầu kì.
Chén xu xoa thanh ngọt được người dân Lý Sơn chế biến từ loại rau đông đặc trưng của nơi đây. Rau đông thường mọc sau khi mùa mưa đến trên các gành đá vòng quanh huyện đảo . Thông thường mùa thu hoạch rau đông bắt đầu từ tháng giêng đến tháng 4 âm lịch hằng năm. Rau đông sau khi vớt lên từ biển, sẽ được mang phơi trên các bờ thành quanh đảo.
Theo kinh nghiệm của những người thường chế biến món này, trong các công đoạn xử lý rau đông để chế biến xu xoa, thì khó khăn và vất vả nhất là khâu chà rửa rau đông cho sạch đá. Bởi thông thường rau đông sau khi chế biến sẽ còn mùi tanh nồng đặc trưng của rau biển. Theo phương pháp truyền thống thì muốn có sợi rau đông chất lượng, người thu mua rau phải “giặt” rau trong nước biển một lần và “giặt” bằng nước ngọt từ 3 – 4 lần, tuy nhiên giữa mỗi lần giặt xong phải phơi rau qua một nắng cho khô và giảm mùi tanh mới giặt lần tiếp theo. Cũng vì những công phu trong quá trình sơ chế mà cả huyện đảo Lý Sơn cũng chỉ có vài người làm công việc thu mua rau đông. Do công bỏ ra khá nhiều nên rau đông sau khi đã được làm sạch qua nhiều nước và phơi khô có giá lên đến 350.000 đồng/kg.
Xu xoa cầu kì ở công đoạn sơ chế rau đông
Rau đông khô mua về sẽ được ngâm qua một đêm, rửa lại cho sạch tạp chất và sau đó là nấu cùng nước. Đến khi rau tan hoàn toàn trong nước bắt đầu đổ ra chén hoặc các khuôn tùy nhu cầu, đến đây thì công đoạn chế biến xu xoa đã được hoàn thành. Nếu một lần thưởng thức xu xoa tại Lý Sơn sẽ cảm nhận được sự khác biệt với xu xoa ở nơi khác. Xu xoa được làm nguyên chất từ rau đông tại Lý Sơn chứ hoàn toàn không pha với bột rau câu, chính vì vậy nên khi cho xu xoa Lý Sơn vào miệng sẽ tan ngay và có vị thanh mát, không có độ dai, cứng như xu xoa đất liền. Khi nấu xu xoa, một bí quyết của người dân nơi đây là cho một ít nước cốt chanh hoặc phèn chua để rau tan ra và đông đặc khi để nguội.
Xu xoa ngon nhất khi ăn kèm với nước đường được thắng từ đường vàng hoặc đường muỗng và một ít gừng tươi cho sền sệt ngọt thơm là hấp dẫn nhất.
Thời điểm từ 2 đến tháng 9 là thời điểm xu xoa Lý Sơn bán chạy nhất trong năm,ngày nay món ăn này không chỉ phục vụ cho du khách tham quan đảo, mà xu xoa còn được đóng gói trong bịch nước để vận chuyển đi khắp nơi. Du khách khi đến tham quan Lý Sơn không chỉ mang về đất liền các loại hải sản tươi ngon, mà còn có thể gói theo vài bịt xu xoa làm quà cho người thân gia đình.
Xu xoa không phải là món xa lạ nhưng ở Lý Sơn lại có hương vị đặc trưng rất riêng
Cảnh vật Lý Sơn từ lâu đã là lý do thu hút du khách trong và ngoài nước nhưng ẩm thực nơi đây, đặc biệt là món xu xoa dân dã khi một lần thưởng thức qua sẽ làm du khách nhớ mãi vị thanh ngọt của loài rau biển Lý Sơn – Rau đông.
Địa Điểm Du Lịch Tổng hợp / Theo Tuổi Trẻ
